Uzun Mesafeye Ok Atma

Uzun Mesafeye Ok Atma

Türk Okçuluğunda Çoğunlukla Karıştırılan Uzun Mesafeye Ok Atma Yarışmaları İkiye Ayrılır.

1. Menzil Atışları
Menzil atışlarında rüzgar istikametine göre atış yerleri belirlenmiştir. Okun atıldığı nokta “Ayak taşı”, doğrultusu da “Ana taş” adını alan dikili taşlar ile belirlenmiş bu yönlerin her biri “Menzil” olarak adlandırılmıştır. Adını da buradan alan “Menzil” atışlarında belirli şartlar ve kurallar çerçevesinde okun atılabildiği en uzun mesafe, yeni bir rekor demekti.

Okun düştüğü yer önce küçük taşlarla işaretlenir. Daha sonra belli bir zaman içinde bu yere  “Menzil taşı” denen mermerden bir sütun dikilir, atış yönüne bakan kitabesine atıcının adı, mesleği, atışın yapıldığı tarih ve mesafe yazılırdı. Bu metinler şiir formunda ve çoğunlukla dönemin ünlü bir şairi tarafından kaleme alınır, hat ustası tarafından kağıda dökülür ve taş ustaları tarafından da mermere işlenirdi. Her biri birer sanat harikası olan bu taşlardan günümüze dek ulaşabilenleri eşsiz bir güzellik sergilemektedir. Artık maalesef bir yerleşim yeri olsa da İstanbul Okmeydanı bölgesi, halen bir açık hava müzesi niteliğindedir. Osmanlının ilk atış alanlarınından birisi olan Bursa’daki Ok meydanında (şimdiki atıcılar mahallesi) yazılı ve yazısız az da olsa Nişan taşlarına rastlanmıştır. Bu taşlar müze ile Muradiye haziresinde ve ayrıca atıcılar alanındaki binicilik kulübünün içinde mevcuttur.

Menzil atışlarında yeni rekor kırıldığı zaman atış durdurulurdu. Dolayısıyla bu atışların da bir takım kurallar çerçevesinde ve yetkililerin nezaretinde yapılması şarttı. Kurallara uygun yapılmayan ve yetkililerin onaylamadığı bir atışta rekor kırılsa bile bunun kayıtlara geçirilmesi mümkün değildi. Menzil atışları hakkında detaylı bilgiye Makaleler bölümünden ulaşabilirsiniz.

2. Uzun Mesafe Ok Atma Yarışmaları (Ok Koşuları)
Uzun mesafe ok yarışmaları ise çoğunlukla Menzil atışları ile karıştırılan, fakat hiçbir ilgisi olmayan bir başka sportif aktivitedir. Bu aktivitede okçular herhangi bir rüzgar ile, herhangi bir doğrultuda atışlarını yaparlar ve birbirlerini geçmeye çalışırlardı. En önemli fark, mesafenin ölçülmemesiydi. Kazanan ok, en ileri düşen oktur. Atışlar gene “ayak yeri” denen sabit bir noktadan yapılırdı. Atış yönü kararlaştırıldıktan sonra ileriye 80 gez (53 m) aralıkla iki bayrak dikilir ve ok bu aralık dışına düşerse (salkı yaparsa)geçersiz sayılırdı. Ayrıca atışlar ok meydanları dışında, mesire yerleri, gibi elverişli alanlarda da yapılabilirdi.

Atıcılar, atış yapabildikleri mesafeye göre dört farklı kategorilerde yarışırlardı. Her kategoride, aşağıda gösterilen sıralama, sayı ve cinste oklar atılırdı. Atışlar sonrasında en uzağa okunu düşürene merasimle ödülü verilirdi.

Atış sırası Atıcı kategorileri Atılan ok sayısı Atılan okun cinsi
1 1100’cüler (1100 gez ve ötesine atan) (726 metre) 11 Pişrev
2 1000’ciler (1000 gez ve ötesine atan) (660 metre) 9 Haki*
3 900’cüler ( 900 gez ve ötesine atan) (594 metre) 7 Haki
4 İhtiyarlar ve Yeni başlayanlar ** 5 Sala Koşusu (azmayişi)

Uzun mesafe ok koşusu kategorileri. (1 gez = .66 cm)
Pişrev oku: En çok kullanılan, kemik(soya) uçlu, kısa yelekli, hafif menzil oku.

Haki oku: Şekil olarak pişrev ile aynı fakat daha uzun yelekli ok.

Sala Koşusu /Sala azmayişi: Yaşlı kemankeşlerin kullandığı, diğer çeşit menzil oklarından daha hafif, ince ve kısa ok. Ucu zeytin biçimli ve metaldir.
* Yarışmada padişah bulunuyorsa pişrev oku atılması gereklidir.
** Bu kategorideki tüm atışlar, yarışmacılardan en düşük kuvvetli yaya sahip olanınki ile sıra ile yapılırdı.

Uzun Mesafe Ok Atma Yarışmaları (Ok Koşuları) hakkında detaylı bilgiye Makaleler bölümünden ulaşabilirsiniz.